Đừng tìm cách vượt qua nỗi sợ, hãy học hỏi từ nó
7 lợi ích bất ngờ của nỗi sợ!
Một tuần nay, có việc phát sinh khiến mình phải suy nghĩ và cân nhắc rất nhiều. Nhờ vậy, mình cũng có cơ hội được quan sát một thế giới cảm xúc diễn ra trong mình.
Là tức giận, thất vọng vì những điều mình thấy, những gì đang diễn ra đi ngược lại với những giá trị mình đã cảm nhận và tin tưởng trước đó.
Là buồn bã, tiếc nuối cho những gì đã qua.
Là hoang mang, nghi ngờ cho những gì mình đang đấu tranh liệu có đúng như mình nghĩ hay mình đang vô tình phán xét ai đó.
Là háo hức, hy vọng và tin tưởng về một hành trình mới, một hành trình đến sớm hơn điều mình dự tính.
Là mệt mỏi, căng thẳng, là những đêm ngủ muộn, là những cuộc trò chuyện dài…
Là những lúc cảm thấy được lắng nghe, được đồng cảm, thấy sự kết nối, ấm áp… khi tìm được những người cùng tần sóng với mình
Và trong tất cả những cảm xúc ấy, sợ hãi cũng không ngoại lệ. Hàng loạt những câu hỏi hiện lên trong đầu mình: "Nếu quyết định này không mang lại kết quả như mong muốn thì sao? Nếu mình sai lầm và phải hối tiếc thì sao?"
Thật ra thì, không chỉ riêng lần này. Mỗi khi mình bắt đầu một sự thay đổi trong cuộc sống, mỗi rủi ro mình chấp nhận — từ việc rời bỏ công việc giảng dạy ở trường đại học năm 33 tuổi, đến việc theo đuổi con đường tự do sáng tạo ở tuổi 37, hay chuyện chuyển vào Sài Gòn theo tiếng gọi tình yêu — luôn có đầy nỗi sợ hãi rình rập.
Và không chỉ mình, những khách hàng mà mình đồng hành cũng thế.
Mình nhận ra một điều: Ai cũng có nỗi sợ nhưng phần đông chọn cách né tránh không dám đối diện hoặc thậm chí... phủ nhận. Nghịch lý thay, chính việc chạy trốn nỗi sợ lại khiến nó trở nên đáng sợ hơn gấp nhiều lần.
Sự thật là: Nỗi sợ không phải kẻ thù. Nếu biết cách lắng nghe và thấu hiểu, nó chính là người thầy tuyệt vời cho hành trình phát triển bản thân.
Vậy cụ thể nó giúp gì cho chúng ta? Hãy cùng Mai tìm hiểu cụ thể dưới đây nhé!
Tự nhiên đã trao cho chúng ta một món quà vô giá: Nỗi sợ - một cơ chế tự vệ tinh vi được mài giũa qua hàng triệu năm tiến hóa. Nó không đơn thuần là một cảm xúc tiêu cực, mà là một hệ thống cảnh báo sớm hoàn hảo.
Hãy tưởng tượng một thế giới không có nỗi sợ:
Không có gì ngăn bạn lao vào đường ray khi tàu đang chạy
Không có phản xạ giật người khi chạm vào vật nóng
Không có trực giác mách bảo khi gặp tình huống nguy hiểm
Nỗi sợ kích hoạt phản ứng "chiến đấu hoặc bỏ chạy" - một cơ chế sinh tồn nguyên thủy nhưng hiệu quả đến kinh ngạc. Trong tích tắc, cơ thể bạn được nạp đầy năng lượng, giác quan trở nên nhạy bén, và bạn sẵn sàng đối mặt hoặc tránh né nguy hiểm.
Một khách hàng của mình từng vô cùng khiếp sợ việc viết lách. Em ấy rằng mỗi lần cầm bút là tim đập loạn xạ, đầu óc trống rỗng. Em chọn cách trốn chạy, tránh né, nhưng càng trốn, nỗi sợ càng phình to như bóng ma trong đêm tối.
Nhưng rồi một ngày, khi nỗi đau của việc không dám đối diện trở nên quá lớn, lớn hơn cả nỗi sợ viết lách, em quyết định bước qua ranh giới của sự thoải mái. Em đã quyết định xuất hiện 1 lần, 2 lần, 3 lần và nhiều lần sau đó. Bạn biết điều gì xảy ra không? Nỗi sợ đã dần tan biến như sương mai dưới ánh nắng.
Bài học ở đây không phải là chiến thắng nỗi sợ, mà là hiểu được thông điệp của nó:
Nỗi sợ không phải kẻ thù, nó là người bạn đồng hành khôn ngoan
Nó không ngăn cản chúng ta tiến lên, mà chỉ nhắc chúng ta bước đi thận trọng
Nó không làm chúng ta tê liệt, mà đang thúc đẩy chúng ta lập kế hoạch kỹ lưỡng
Khi bạn hiểu và chấp nhận nỗi sợ như một người thầy, một người bảo vệ, bạn sẽ thấy: Nó chỉ tồn tại để giúp bạn an toàn và phát triển. Một khi bạn đã lắng nghe thông điệp của nó, đã lập kế hoạch và hành động, nỗi sợ sẽ lặng lẽ rút lui, để lại cho bạn sự tự tin và trưởng thành.
Vì vậy, đừng chạy trốn nỗi sợ. Hãy chào đón nó như một người bạn cũ, lắng nghe những gì nó muốn nói, và để nó dẫn đường cho bạn tiến về phía trước - thận trọng nhưng đầy quyết đoán.
Bạn có biết? Cảm giác rùng mình khi xem một bộ phim kinh dị không chỉ là phản ứng tâm lý đơn thuần - nó còn là một liệu pháp tăng cường miễn dịch tự nhiên đầy bất ngờ.
Nghiên cứu đột phá từ Đại học Coventry (2009) đã hé lộ một sự thật đáng kinh ngạc: Nỗi sợ không chỉ khiến tim đập nhanh hơn, mà còn đánh thức cả đội quân bảo vệ bên trong cơ thể chúng ta.
Trong thí nghiệm, các nhà khoa học theo dõi những người xem phim kinh dị và phát hiện điều kỳ diệu: Khi màn ảnh chiếu những cảnh rùng rợn, bên trong cơ thể họ, một cuộc cách mạng âm thầm đang diễn ra. Số lượng tế bào bạch cầu - những chiến binh của hệ miễn dịch - tăng vọt, sẵn sàng chiến đấu với mọi mối đe dọa.
Đặc biệt hơn, khi cơ thể bị thương tổn, nỗi sợ tạm thời sẽ giúp:
Vết cắt nhanh lành hơn
Nguy cơ nhiễm trùng giảm đáng kể
Quá trình phục hồi được đẩy nhanh
Điều này cho thấy nỗi sợ không chỉ là cơ chế cảnh báo nguy hiểm, mà còn là một "liều thuốc" tự nhiên, tạm thời tăng cường hệ thống phòng thủ của cơ thể. Giống như một cuộc tập trận, nỗi sợ tạm thời giúp hệ miễn dịch luôn trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu.
Khi mối nguy qua đi, mọi thứ trở lại bình thường - đó chính là vẻ đẹp của một hệ thống được thiết kế hoàn hảo qua hàng triệu năm tiến hóa. Nỗi sợ, một lần nữa, chứng minh vai trò không chỉ là người bảo vệ tinh thần mà còn là người bảo vệ sức khỏe thể chất của chúng ta.
Bạn đã bao giờ thử chơi tàu lượn siêu tốc chưa?
Dù ngồi trên đó rất sợ hãi nhưng bạn lại thích thú vì nó mang lại sự phấn khích đúng không nào? Và đó chính là một điểm tích cực nữa: sợ hãi ở mức độ cho phép và liều lượng phù hợp sẽ mang lại sự thú vị và phấn khích.
Sự phấn khích được tạo ra cũng có thể giúp làm giảm chứng trầm cảm bằng cách tăng adrenaline, từ đó làm tăng sự kích thích, phấn khích và glucose (chuyển đổi thành năng lượng).
Cũng giống như caffeine có thể đưa bạn vào trạng thái hoạt động tối ưu khi bạn uống 1 - 2 cốc/ngày, nhưng khi uống quá nhiều có thể gây hại và khiến bạn suy sụp. Nếu bạn phải đối mặt với những áp lực và lo lắng hàng ngày thì điều này lại ảnh hưởng rất xấu tới tâm trí và cơ thể bạn.
Không chỉ adrenaline được giải phóng khi bạn cảm thấy sợ hãi mà còn có các chất hóa học khác, chẳng hạn như dopamine, endorphin, oxytocin và serotonin.
- Dopamine giúp bạn cảm thấy dễ chịu.
- Serotonin làm giảm buồn phiền chán nản.
- Oxytocin là hormone tình yêu.
- Endorphin giúp bạn vui vẻ cũng như giảm đau về thể chất.
Nhờ vậy, nếu ở mức độ vừa phải, nỗi sợ sẽ đem đến năng lượng và cảm giác hưng phấn.
Ví dụ: Nếu ngày nào bạn cũng chạy bộ 5km mỗi ngày ở xung quanh nhà, bạn sẽ ít cảm thấy hưng phấn. Nhưng khi đến một nơi mới, với địa hình, không gian khác biệt, có một vài chỗ đường sỏi đá, trơn trượt, bạn sẽ cảm thấy hơi sợ, và cơ thể bạn biết rằng mình phải tập trung. Nhưng sau đó là cảm thấy phấn khích, cảm thấy khao khát được chinh phục đường chạy này.
Và mỗi lần bạn vượt qua thử thách và đạt được mục tiêu, sự hưng phấn sẽ ngày càng tăng lên và bạn cảm giác như mình có thể làm được mọi thứ. Cảm giác hưng phấn tự nhiên này thường kéo dài lâu hơn thời gian bạn cảm thấy sợ hãi, đó là lý do tại sao bạn cảm thấy tuyệt vời sau đó.
Ralph Waldo Emerson đã nói "Hãy hành động, và bạn sẽ có sức mạnh", điều này có nghĩa là ngay khi bạn quyết định làm điều gì đó khiến bạn sợ hãi, bạn đã tạo ra nguồn năng lượng cần thiết để đạt được điều đó.
Nghĩ về tương lai của một điều gì đó mình chưa biết có thể khiến bạn sợ hãi. Nhưng bạn có thể tận dụng nó để tập trung vào bất kỳ công việc hoặc kế hoạch cần thực hiện cho việc ở trong tương lai.
Khi bạn sợ hãi adrenaline - một hormon có tác dụng làm cho nhịp tim đập nhanh hơn sẽ được tiết ra để cảnh báo hệ thần kinh hoạt động. Lúc này, một loại hormone khác là norepinephrine được giải phóng, giúp bạn tập trung thay vì hoảng loạn.
Norepinephrine cho phép bạn suy nghĩ rõ ràng hơn khi bị căng thẳng, đó là lý do tại sao nó được sử dụng trong nhiều loại thuốc chống trầm cảm.
Chúng ta đang sống trong một thế giới liên tục bị phân tâm, làm tê liệt tâm trí. Vì vậy, nỗi sợ hãi ở mức độ vừa phải có thể kéo chúng ta ra khỏi việc xem tivi, lướt web và trở nên tỉnh táo và tập trung vào những điều quan trọng.
Khi đối mặt với nỗi sợ, bạn có 2 lựa chọn:
- Để nỗi sợ đó ngăn cản bạn.
- Hoặc đối mặt với nó và mở rộng khả năng và cơ hội trong cuộc sống của bạn.
Sợ hãi có thể cảnh báo bạn về một lĩnh vực nào đó trong cuộc sống đang hạn chế bạn.
Ví dụ, nếu bạn sợ bay nhưng hãy đối mặt với nỗi sợ đó và lấy hết can đảm để bước lên máy bay, bạn có thể đi khắp thế giới.
Nhờ vậy, bạn có thể tạo nên một cuộc sống đa dạng và trọn vẹn. Và điều này thật tuyệt phải không nào?
Khi bạn lo sợ con mình bị bệnh, cha mẹ già yếu hoặc phải chuyển việc, nỗi sợ có thể là lời giải thích tuyệt vời về cách chăm sóc điều thực sự quan trọng nhất trong cuộc sống của bạn.
Bạn đã bao nhiêu lần tự nhủ: Khi có nhiều thời gian hơn, tôi sẽ dành thời gian cho gia đình, theo đuổi đam mê, ăn uống lành mạnh hơn hoặc tập thể dục nhiều hơn?
Nỗi sợ hãi sẽ khiến bạn nhận ra rằng "BÂY GIỜ" là thời điểm duy nhất bạn phải đạt được và thực hiện những gì quan trọng nhất. "SAU NÀY" không biết bao giờ mới tới.
Và nếu không phải bây giờ thì bao giờ bạn mới làm được điều đó.
Đến đây chắc hẳn bạn có thể thấy nỗi sợ đẹp và tuyệt hơn những gì chúng ta vẫn nghĩ đúng không nào?
Và mình tin rằng, nếu để ý bạn sẽ thấy còn nhiều màu sắc thú vị khác của nỗi sợ mang đến cho bạn sự tích cực trong cuộc sống.
Hãy thử ghi lại một điều tích cực mà nỗi sợ mang đến cho bạn dưới đây nhé.
Và đừng quên like, share bài viết này để thông điệp tích cực về nỗi sợ đến với nhiều người hơn nữa nhé!
Thanh Mai
---------
Bạn đang đọc bài viết miễn phí của bản tin TỰ KỶ LUẬT. Nếu bạn muốn khám phá sâu hơn về chủ đề này, hãy nhanh tay đăng ký bản tin trả phí ngay hôm nay.
Bản tin được xây dựng và phát triển bởi Thanh Mai, chuyên gia khai vấn về kỷ luật, thói quen và vượt qua trì hoãn.
Các chương trình và sự kiện của Mai bạn có thể bạn quan tâm: