3 cấp độ TỰ NHẬN THỨC: hành trình từ MƠ MÀNG đến RÕ RÀNG
Bạn có dám “bóc củ hành” chính mình?
Hôm trước mình có nhận được câu hỏi của một bạn độc giả: “Đọc chuỗi bài về tự nhận thức của chị xong, em thấy mình “ngộ" ra rất nhiều thứ. Nhưng mà em nên bắt đầu từ đâu, bước đầu tiên em cần làm là gì để rèn luyện sự tự nhận thức hả chị?”
Đầu tiên phải khẳng định với bạn là: Tự nhận thức không phải là một khoảnh khắc "bừng tỉnh" hay một chiếc công tắc mà bạn có thể bật tắt tùy ý. Nó là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực không ngừng. Có những lúc bạn sẽ cảm thấy mình tiến bộ vượt bậc, nhưng cũng có những lúc bạn cảm thấy như đang dậm chân tại chỗ, thậm chí là thụt lùi.
Sự tự nhận thức như Mai đã đề cập trong bài Bạn có thực sự hiểu mình như bạn nghĩ?, tự nhận thức là khả năng quan sát và thấu hiểu bản thân một cách sâu sắc, từ những suy nghĩ, cảm xúc, hành vi cho đến những giá trị và động lực ẩn sâu bên trong. Nó giúp bạn nhìn nhận thế giới xung quanh một cách khách quan, không bị chi phối bởi những thói quen và bản năng vô thức.
Tự nhận thức không chỉ là "cảm nhận" mà còn là "quan sát" cảm xúc của chính mình;
không chỉ là "có suy nghĩ" mà còn là "tách mình ra khỏi những suy nghĩ đó";
không chỉ là "có niềm tin" mà còn là "đặt câu hỏi" về những niềm tin đó.
Khi bạn rèn luyện được khả năng tự nhận thức, bạn sẽ:
Trở nên tự tin và tự hào hơn về bản thân.
Đưa ra những quyết định sáng suốt và đúng đắn hơn.
Phát triển khả năng tự chủ, sáng tạo và kiểm soát cảm xúc tốt hơn.
Trở nên khiêm tốn hơn và nhận thức rõ hơn về những điểm yếu của bản thân.
Đồng cảm và thấu hiểu người khác hơn, từ đó xây dựng những mối quan hệ lành mạnh và tích cực.
Giao tiếp và hợp tác hiệu quả hơn trong công việc và cuộc sống.
Tự nhận thức cũng giống như việc bóc tách một củ hành tây. Mỗi lớp vỏ bạn bóc ra sẽ hé lộ một phần mới của bản thân, có thể là những điều tốt đẹp, nhưng cũng có thể là những góc khuất mà bạn chưa từng dám đối diện. Quá trình này có thể khiến bạn "cay mắt", thậm chí là "khóc", nhưng chỉ khi bạn kiên trì bóc tách từng lớp vỏ, bạn mới có thể tận hưởng được vị ngọt ngào đích thực của củ hành.
Vậy, hãy cùng Mai bắt đầu hành trình "bóc tách" củ hành tây tự nhận thức, khám phá từng lớp vỏ và từng cung bậc cảm xúc để hiểu rõ hơn về bản thân và làm chủ cuộc sống của chính mình ngay dưới đây!
1. Cấp độ 1: "Tôi đang làm gì với cuộc đời mình vậy?"
Đây là cấp độ đầu tiên, cũng là cấp độ mà hầu hết chúng ta đều trải qua trong một giai đoạn nào đó của cuộc đời. Ở cấp độ này, chúng ta như đang đi trong một màn sương mù dày đặc, mơ hồ về những hành động và cảm xúc của chính mình.
Cũng giống như những quy luật tự nhiên đang diễn ra hàng ngày: ngày và đêm, bốn mùa xuân hạ thu đông, trăng tròn, trăng khuyết… cuộc sống của bạn chắc hẳn không chỉ có niềm vui, hạnh phúc, sự hào hứng, phấn chấn mà còn có cả rất nhiều nỗi đau và sự chán nản, buồn bã.
Đau đớn, vật vã, bối rối, khổ sở, căng thẳng, khó chịu, hiểu lầm, dằn vặt, đấu tranh,... cuộc sống là như vậy. Và chẳng có ai là không trải qua những điều này ít nhất một lần trong đời. Nhưng khác nhau giữa người có khả năng tự nhận thức và không là cách bạn phản ứng lại với tất cả những điều này.